واکاوی فرهنگ نوآوری در آموزش و پرورش ایران
دوره 2، شماره 5، 1401، صفحات 29 - 44
1 استادیار و عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد واحد ساری، ساری، ايران.
2 دانشجوی دکتری رشته برنامه ریزی درسی، دانشگاه آزاد واحد ساری، ایران.
چکیده :
دو هدف اصلی از این بررسی نظام‌مند ادبیات وجود دارد. هدف اول ارزیابی توسعه نظری و تجربی تأثیر فرهنگ بر نوآوری در نظام آموزشی است. هدف دوم این بررسی، پیشنهاد هنجارها، ارزش‌ها، باورها و همچنین مفروضات اساسی در فرهنگ‌های نوآوری در مدارس است. این مرور ادبیات سیستماتیک برای شناسایی هنجارها، باورها، ارزش‌ها، آداب‌ورسوم و رفتارهای مشترک در فرهنگ‌های نوآوری آموزشی انجام‌شده است. در مطالعه مروری حاضر مطالعات منتشرشده در طی سال‌های2021-2011 میلادی که در بانک‌های اطلاعاتی سیناپس، مگیران، نورمگز، پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، علم نت، ایرانداک، گوگل اسکولار، پروکوئیست، به انگلیسی و فارسی جمع آوری و سپس مورد مقایسه قرار گرفتند. مقالاتی بررسی‌شده‌اند که در مجلات علمی - پژوهشی و کنفرانس‌های بین‌المللی (2021-2011) در حوزه فرهنگ نوآوری در آموزش‌وپرورش نگاشته شده‌اند. از مجموع 60 مطالعه مورد تجزیه‌وتحلیل، این مقاله 25 مطالعه مرتبط را در سه دسته که فرهنگ‌سازمانی، هنجارهای اجتماعی-فرهنگی و فرهنگ‌های ملی بودند، مرور کرد. چارچوب ارزش رقابتی شش بلوک سازنده «ضریب نوآوری»، نظریه فرهنگ نوآوری، فرهنگ نوآوری محور و همچنین مهارت‌ها و شایستگی کارکنان برای توضیح فرهنگ‌های نوآوری در یک سازمان استفاده‌شده است. مضامینی که در هنجارهای اجتماعی-فرهنگی پدیدار شد، شخصیت فردی، تعامل، همکاری و کار تیمی، حمایت و همچنین رهبری معلم بود. در همین حال، فرهنگ‌های ملی نوآوری از طریق نظریه ابعاد فرهنگی هافستد توصیف شد. در مجموع نتایج این بررسی نظام‌مند ادبیات، چند هنجار فرهنگی، ارزش‌ها، باورها، آداب‌ورسوم و الگوهای رفتاری را در فرهنگ‌های نوآوری در سازمان‌ها، جوامع یا ملت‌ها برجسته کرده است و می‌تواند مرجعی برای شناسایی شکاف‌های پژوهشی در فرهنگ نوآوری بر اساس زمینه آموزشی مانند چالش‌های تعریف فرهنگ‌های نوآوری در آموزش و پایداری فرهنگ‌های نوآوری در مدارس باشد.
دو هدف اصلی از این بررسی نظام‌مند ادبیات وجود دارد. هدف اول ارزیابی توسعه نظری و تجربی تأثیر فرهنگ بر نوآوری در نظام آموزشی است. هدف دوم این بررسی، پیشنهاد هنجارها، ارزش‌ها، باورها و همچنین مفروضات اساسی در فرهنگ‌های نوآوری در مدارس است. این مرور ادبیات سیستماتیک برای شناسایی هنجارها، باورها، ارزش‌ها، آداب‌ورسوم و رفتارهای مشترک در فرهنگ‌های نوآوری آموزشی انجام‌شده است. در مطالعه مروری حاضر مطالعات منتشرشده در طی سال‌های2021-2011 میلادی که در بانک‌های اطلاعاتی سیناپس، مگیران، نورمگز، پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، علم نت، ایرانداک، گوگل اسکولار، پروکوئیست، به انگلیسی و فارسی جمع آوری و سپس مورد مقایسه قرار گرفتند. مقالاتی بررسی‌شده‌اند که در مجلات علمی - پژوهشی و کنفرانس‌های بین‌المللی (2021-2011) در حوزه فرهنگ نوآوری در آموزش‌وپرورش نگاشته شده‌اند. از مجموع 60 مطالعه مورد تجزیه‌وتحلیل، این مقاله 25 مطالعه مرتبط را در سه دسته که فرهنگ‌سازمانی، هنجارهای اجتماعی-فرهنگی و فرهنگ‌های ملی بودند، مرور کرد. چارچوب ارزش رقابتی شش بلوک سازنده «ضریب نوآوری»، نظریه فرهنگ نوآوری، فرهنگ نوآوری محور و همچنین مهارت‌ها و شایستگی کارکنان برای توضیح فرهنگ‌های نوآوری در یک سازمان استفاده‌شده است. مضامینی که در هنجارهای اجتماعی-فرهنگی پدیدار شد، شخصیت فردی، تعامل، همکاری و کار تیمی، حمایت و همچنین رهبری معلم بود. در همین حال، فرهنگ‌های ملی نوآوری از طریق نظریه ابعاد فرهنگی هافستد توصیف شد. در مجموع نتایج این بررسی نظام‌مند ادبیات، چند هنجار فرهنگی، ارزش‌ها، باورها، آداب‌ورسوم و الگوهای رفتاری را در فرهنگ‌های نوآوری در سازمان‌ها، جوامع یا ملت‌ها برجسته کرده است و می‌تواند مرجعی برای شناسایی شکاف‌های پژوهشی در فرهنگ نوآوری بر اساس زمینه آموزشی مانند چالش‌های تعریف فرهنگ‌های نوآوری در آموزش و پایداری فرهنگ‌های نوآوری در مدارس باشد.
کلمات کلیدی :
فرهنگ نوآوری، فرهنگ های ملی، فرهنگ نوآوری سازمانی، تحول مدرسه، فرهنگ اجتماعی
فرهنگ نوآوری، فرهنگ های ملی، فرهنگ نوآوری سازمانی، تحول مدرسه، فرهنگ اجتماعی